CA KHÚC “GIỌT NƯỚC MẮT NGÀ”

• Sáng tác: Ngô Thụy Miên
• Thể loại: Tình ca
• Năm ra đời: 1975
• Ca sĩ thể hiện tiêu biểu: Ngọc Lan

Ca khúc “Giọt nước mắt ngà” ra đời trong hoàn cảnh nào?

Dòng nhạc trữ tình thập niên 1960 đã ghi nhận nhiều tên tuổi tài hoa như Trịnh Công Sơn, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Lê Uyên Phương… và trẻ nhất là nhạc sĩ Ngô Thụy Miên. Trong Ngô Thụy Miên và Từ Công Phụng là hai nhạc sĩ dành trọn cuộc đời để viết tình ca. 

Tính từ ca khúc đầu tay với bút danh Đông Quân, đến nay, Ngô Thụy Miên đã có hơn 60 năm gắn bó cùng âm nhạc. Các sáng tác của ông quen thuộc với nhiều thế hệ công chúng. Nhưng ít ai biết được, phần lớn giai điệu âm nhạc của ông đều bắt nguồn từ một cảm hứng bất tận và cho một đối tượng thẩm mỹ duy nhất, đó chính là người vợ Đoàn Thanh Vân.

Trong số rất nhiều tác phẩm nổi tiếng của Ngô Thụy Miên, không thể không nhắc đến ca khúc “Giọt nước mắt ngà”. Đây là nhạc phẩm được ông viết bằng tất cả sự trân trọng và xót thương cho một chuyện tình dang dở. 

Có lẽ đó là quãng thời gian, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên và bà Đoàn Thanh Vân xa cách. Cụ thể, năm 1973, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đính hôn với Đoàn Thanh Vân – hai người đã trải qua nhiều thăng trầm của hợp tan. Đám cưới dự định diễn ra sau khi Đoàn Thanh Vân tốt nghiệp đại học. Song dự định chưa thành thì xảy ra biến cố 1975, Đoàn Thanh Vân theo gia đình di tản, còn Ngô Thụy Miên vẫn ở lại Sài Gòn. 

Đến năm 1978, Ngô Thụy Miên mới sang được đến Pulau Bidong – Mã Lai. Ông ở đây 6 tháng trước khi được bảo lãnh sang Canada (4/1979). Khi đó, bà Đoàn Thanh Vân từ San Diego (Mỹ) được tin người yêu đến Canada thì liền bay sang để gặp gỡ và nối lại cuộc tình dang dở hơn 10 năm vì thời cuộc. Năm 1979, họ kết hôn và gắn bó cuộc đời với nhau đến tận bây giờ. 

“Giọt nước mắt ngà” – Khóc lần cuối cho mối tình đầu

“Em đứng bên sông buồn

Nhìn cuộc tình trôi qua và lòng người phôi pha

Trên hai đóa môi hồng

Nụ cười đã đi xa

Ôi giọt nước mắt nào cho cuộc tình đầu”

Mở đầu ca khúc là khung cảnh buồn sầu của ngày chia ly, hình ảnh cô gái “đứng bên sông buồn nhìn cuộc tình trôi qua và lòng người phôi pha”. Câu hát mở ra khung cảnh làng quê rộng lớn của miền sông nước, một nỗi buồn ngập tràn cảnh quê. Hình ảnh cô gái đứng nhìn dòng sông buồn trôi không cách nào ngăn “lòng người phôi phai”. Đôi môi hồng ngày chưa yêu luôn chúm chím cười nhưng nay nụ cười đã đi xa, những vô tư đầu đời đã không còn. Không gian xung quanh ngập cảnh buồn vương, nước mắt dâng trào, cô gái khóc cho mối tình đầu…

“Em ngỡ như cơn mộng

Người tình về bên em và gọi thầm tên em

Nhưng trên đóa mi sầu ngày dài vẫn qua mau

Em tựa lá úa sầu cho cuộc tình dài sau”

Đến bây giờ cô gái ấy vẫn chưa thể tin rằng lòng người bội bạc, phôi pha đến vậy. Nhớ ngày nào “người tình về bên em và gọi thầm tên em” nhưng còn lại gì đâu? Người vô tình quên lời ước hẹn để “trên đóa mi sầu ngày dài vẫn qua mau”. Người ra đi, còn lại mình ta trong cơn sầu miên man, là nỗi buồn của một tình đầu dang dở, những vụn vỡ của trái tim gửi nhầm người. Để rồi khi tình tan, em tựa lá úa sầu cho cuộc tình dài. Cô gái ngày nào nay như chiếc lá úa màu, không còn vui, không còn ước mơ và tình yêu. Ngày dài trôi qua bên cô là những nỗi sầu, nỗi nhớ và cô đơn.

“Thôi một giọt nước mắt này

tình đam mê, cho người tình trăm năm

Em về đan tóc lụa là

Kết từng chuỗi ngày buồn riêng mang”

“Thôi một giọt nước mắt này” cô xin khóc lần cuối, dành những giọt nước mắt nóng hổi cho cuộc tình đầu tiên, cho người tình tưởng như là trăm năm. Lần sau cuối khóc cho người mà cô từng yêu say đắm. Dẫu đớn đau, dẫu chua xót cho chuyện tình mình nhưng cô vẫn mạnh mẽ đứng lên. Cô gái dặn lòng đây là lần cuối cùng để bản thân khóc, khóc cho tình yêu nay đã chết, khóc cho người cô từng trao trọn niềm tin và yêu thương.

“Anh đi về dấu giáo đường

Cho cuộc tình bay cao, cho lòng mình xôn xao

Em cuộn theo tháng ngày dài

Kiếp này trót gặp người cho buồn”

Ngày mai “anh đi về dấu giáo đường” cuộc tình mình cũng sẽ ra đi theo bước chân anh. Anh ra đi, mang theo cả tình yêu của em, tình yêu ngày nào đôi ta đắp xây, nay lại bay cao theo gió. Tình kia bay cao, em không thể giữ, chỉ có thể lặng nhìn anh ra đi, nghe tim mình vỡ tan mà xôn xao. Anh đi rồi, em cũng cuộn mình theo tháng năm dài. Vì “kiếp này trót gặp người cho buồn nên trọn kiếp mang buồn cho hồn em”. Cuộc  tình tan vỡ, ngỡ chỉ là một hẹn ước phôi phai, nào ngờ lại gieo sầu đau muôn kiếp, gieo thương cho mắt lệ ngân dài.

“Trông áng mây u hoài

Giọt lệ nào thương vay, tình đành tràn mi cay

Đau thương xé môi gầy mà lòng vẫn mơ say”

Cô gái tưởng lòng mình đã quên “giọt lệ nào thương vay, tình đành tràn mi cay”. Cứ nghĩa bản thân em khi ngước mắt nhìn trời, nước mắt kia có thể không tràn mi. Nhưng nào ngờ ngắm nhìn cảnh trời u hoài, nhớ lại kỷ niệm xưa kia, nhớ lại hình bóng anh và chuyện tình mình, cô gái xót xa, giọt lệ lại tràn mi. Nỗi đau cố giấu tận vào sâu đáy lòng nhưng vẫn không thể nào giấu được, đau thương xé môi gầy, em cố nén không để  môi mình bật lên tiếng khóc, nhưng sao đau thương vẫn xé môi mà bậc lên tiếng nức nở “mà lòng vẫn mơ say”.

Giọt nước mắt ngà cho cuộc tình đầu tiên. Cô gái khóc cho cuộc tình đầu của mình, khóc cho những yêu thương đầu vụt bay và em khóc cho chính em yếu mềm trong tình yêu. Giọt nước mắt lăn dài trên má là giọt nước mắt ngà cho tình yêu của em, những giọt nước mắt cho cuộc tình đầu…

“Em đứng bên sông buồn

Nhìn cuộc tình trôi qua và lòng người phôi pha

Trên hai đóa môi hồng

Nụ cười đã đi xa

Ôi giọt nước mắt nào cho cuộc tình đầu

Em ngỡ như cơn mộng

Người tình về bên em và gọi thầm tên em

Nhưng trên đóa mi sầu ngày dài vẫn qua mau

Em tựa lá úa sầu cho cuộc tình dài sau

Thôi một giọt nước mắt này

Cho cuộc tình đam mê, cho người tình trăm năm

Em về đan tóc lụa là

Kết từng chuỗi ngày buồn riêng mang

Anh đi về dấu giáo đường

Cho cuộc tình bay cao, cho lòng mình xôn xao

Em cuộn theo tháng ngày dài

Kiếp này trót gặp người cho buồn

Trông áng mây u hoài

Giọt lệ nào thương vay, tình đành tràn mi cay

Đau thương xé môi gầy mà lòng vẫn mơ say

Ôi giọt nước mắt ngà cho cuộc tình đầu tiên”