Cuộc tình của trai tài, gái sắc

Ca sĩ Thái Thanh (tên thật là Phạm Thị Băng Thanh) sinh năm 1934 tại Hà Nội, trong gia đình có truyền thống nghệ thuật. Bà bắt đầu sự nghiệp ca hát từ năm 13 – 14 tuổi. Thời kỳ đầu bà đi hát theo chị là ca sĩ Thái Hằng (vợ nhạc sĩ Phạm Duy) ở các phòng trà. Đến năm 1951, bà lấy nghệ danh Thái Thanh cho giống chị gái Thái Hằng.

Thái Thanh sở hữu giọng hát cũng như lối hát đặc biệt, mang tính chất opera nhưng chịu ảnh hưởng của Chầu văn, Quan họ, Chèo – những bộ môn nghệ thuật truyền thống của người Việt do bà tự học, tự rèn luyện từ khi còn nhỏ. Thái Thanh cũng là một trong những ca sĩ tự học mà thành tài. 

Giọng hát của bà có âm vực rộng, nằm giữa nữ trung và nữ cao nên các thể loại nhạc bài hát cũng đa dạng. Người nghe nhạc thập niên 1960 – 1970 gọi Thái Thanh với cái tên “Đệ nhất danh ca”. Nhà văn Mai Thảo còn tặng cho Thái Thanh cái tên “Tiếng hát vượt thời gian”. Còn người nghe nhạc Phạm Duy thì gọi bà bằng hình ảnh của “Tiếng khóc cười theo mệnh nước nổi trôi”. Thái Thanh được đánh giá là một trong những giọng ca tiêu biểu nhất của tân nhạc Việt Nam. 

Trong khi đó, Lê Quỳnh (1934 – 2008) là nam diễn viên điện ảnh trước 1975. Ông sinh ra ở Hà Nội, đến năm 1954 di cư vào miền Nam và bắt đầu sự nghiệp điện ảnh qua vai diễn trong phim “Chúng tôi muốn sống” của đạo diễn Vĩnh Noãn. Sau phim này, tên tuổi của ông bắt đầu nổi lên trong làng điện ảnh Việt Nam. Đến năm 1975, ông tham gia phim “Hồi chuông thiên mụ” cùng nữ diễn viên Kiều Chinh. 

Năm 1966, Lê Quỳnh đại diện Việt Nam tham dự Đại hội điện ảnh Á Châu tại Seoul (Hàn Quốc) và đoạt 2 giải thưởng. Năm 1967, ông tham dự Đại hội điện ảnh quốc tế Berlin (Đưucs). Lần này, ông được mời làm hội viên danh dự của nghiệp đoàn diễn viên điện ảnh quốc tế. 

Với sự chuyên nghiệp và duyên dáng trong diễn xuất của mình, Lê Quỳnh được mệnh danh là tài tử đời đầu của nền điện ảnh Việt Nam. 

Thái Thanh và Lê Quỳnh bằng tuổi. Họ gặp nhau khi Thái Thanh đã nổi đình nổi đám trong làng nhạc, còn Lê Quỳnh vẫn chỉ là một diễn viên trẻ. 

Nhắc về cuộc gặp gỡ định mệnh trong quá khứ, danh ca Thái Thanh từng kể: “Chúng tôi gặp nhau ở Sài Gòn. Tôi gặp Lê Quỳnh vào lúc ông ấy đi đóng cuốn phim ‘Chúng tôi muốn sống’. Lúc đó, tôi đã là ca sĩ khá nổi tiếng rồi. Khi ông ấy cho người tới mai mối thì gia đình tôi bảo với tôi rằng, ông ấy là tài tử xi-nê nổi tiếng, còn con thì hát nổi tiếng, bố mẹ cho phép con đấy.

Tôi ấn tượng sâu sắc với Lê Quỳnh vào dịp trình diễn văn nghệ dịp tết ở những rạp phim trước giờ công chiếu. Gọi là phụ diễn nhưng có khi kéo cả giờ đồng hồ. Lê Quỳnh ở trong ban văn nghệ. Ông ấy hát hay lắm, chỉ có điều là ông ấy không đi hát thôi. Ông ấy lại đóng phim giỏi. Ông ấy đóng kịch thì tuyệt vời. Đó là trời sinh ra ông ấy để ông ấy đứng trên sân khấu. Trong một buổi diễn chung như vậy, chúng tôi nhìn ra nhau và chúng tôi mê nhau”. 

Khi Thái Thanh và Lê Quỳnh công bố chuyện hôn nhân, đây thực sự là sự kiện lớn. Năm 1956, đám cưới của hai người trở thành điểm nhấn showbiz quan trọng nhất Sài Gòn thuở đó.

Mái ấm gãy gánh vì “kẻ trộm tình”

Về phần tài tử Lê Quỳnh, ông được đánh giá là nam diễn viên có nét đẹp rất đàn ông. Nhưng cũng được người đời mô tả là một gã đa tình và rất hay ghen tuông. Vì lẽ đó mà cuộc sống hôn nhân của họ đầy sóng gió. 

Có lần, Thái Thanh đi hát cùng hai người anh (Hoài Trung, Hoài Bắc), dù có xe đưa đón nhưng Lê Quỳnh vẫn âm thầm bám sát để theo dõi. Ông ghen với cả người lái xe vì anh ta đã lịch sự mở cửa cho Thái Thanh. 

Nhưng đỉnh điểm của mâu thuẫn hôn nhân và rạn nứt không thể hàn gắn là chuyện Lê Quỳnh tặng cho nhà văn Mai Thảo một trận đòn ghen ở phòng trà Bồng Lai vào năm 1965. Màn đánh ghen chấn động này thì không còn là chuyện ghen bóng ghen gió nữa.

Theo tờ Người đưa tin, chuyện Mai Thảo dan díu với Thái Thanh là có thật. Sau này, chính Mai Thảo đã tâm sự chuyện thầm kín của mình trong tiểu thuyết “Mười đêm ngọc ngà”. Cho dù ông không xác nhận cũng không phủ nhận nhưng khi được phỏng vấn, có phải đã viết tác phẩm này cho Thái Thanh hay không, nhưng hầu hết bạn bè thân thiết và người đọc đều ngầm thấy bóng dáng Thái Thanh trong đó.

Vào thời điểm đó, vợ chồng Thái Thanh – Lê Quỳnh sống trong gia đình đầy ngột ngạt, xung đột diễn ra thường nhật. Chuyện ly hôn chỉ còn là vấn đề thời gian. Mai Thảo chính là giọt nước tràn ly. Ông là nguyên nhân cũng là cái cớ cho màn ly dị với diện mạo của “kẻ trộm tình”.

Lại nhắc về chuyện đánh ghen tại phòng trà Bồng Lai năm ấy, Lê Quỳnh đã không ngần ngại mà tát vợ giữa chốn đông người. Mâu thuẫn bị đẩy lên đỉnh điểm dẫu sau đó Lê Quỳnh ăn năn xin lỗi. Nhưng sự ê chề này đã khiến Thái Thanh không thể tha thứ. Năm 1965, danh ca Thái Thanh và tài tử Lê Quỳnh đường ai nấy đi.

Khi được phỏng vấn về nguyên nhân tan vỡ, danh ca Thái Thanh chỉ nhẹ nhàng nói: “Tôi cho là cái cuộc sống của một cặp vợ chồng nói chung là nó có vui có buồn, có cái nọ cái kia, có cái hạp có cái không hạp. Người ta vẫn sống với nhau là vì có con với nhau. Các cụ ngày xưa dạy dỗ con cháu là có con thì không được bỏ nhau nữa đấy nhé. Thế nhưng, đến một lúc nào… Tôi là người đạo Phật nên tôi hiểu được một điều là cái duyên nợ một khi đã hết thì dù vẫn còn thương yêu nhau, vẫn biết xa nhau là các con nó khổ, thế nhưng mà ông trời đã sinh ra con người chỉ có duyên, có nợ bấy nhiêu thôi là hết. Khi mà cái duyên cái nợ đã hết thì tự nhiên cái không hạp nhiều hơn cái hạp. Điều mà tôi rất mừng để nói với các anh là khi chúng tôi không còn ở với nhau nữa, nhưng cả hai vẫn chăm nom con cái cho đến khi anh Lê Quỳnh có cô Trúc và có con”.

Thái Thanh cũng chia sẻ, bà giữ mối quan hệ tốt đẹp với Lê Quỳnh sau ly hôn và thậm chí còn thân thiết với vợ mới của ông – nữ chiêu đãi viên hàng không tên Trúc: “Chúng tôi rất thân nhau. Cô Trúc và anh Quỳnh khi các cháu còn nhỏ vẫn mang gửi tôi trông nom hộ đấy. Gọi là gửi “Me già”. “Me già cho tụi tôi đi xi-nê vài tiếng rồi tụi tôi quay lại lãnh cháu về”. Trúc trước làm chiêu đãi viên hàng không Việt Nam (hiện nay gọi là tiếp viên hàng không) nên bặt thiệp, khôn khéo lắm. Mấy năm gần đây bố các cháu bị bệnh, may có cô ấy chăm sóc thay thế chúng tôi. Có lần anh Lê Quỳnh nói với tôi là “Mẹ có biết người nào trên thế gian này mê tiếng hát của Mẹ nhất không ?”. Tôi trả lời : “Mẹ biết là có nhiều khán giả mê mẹ hát lắm, nhưng đâu biết ai mê nhất ai mê nhì”. Thì Lê Quỳnh nói với giọng hãnh diện: “Cô Trúc mê mẹ nhất”. Sau này chính cô Trúc cũng nói là mê tiếng hát Thái Thanh từ hồi còn nhỏ. Cô ấy kém tôi khá nhiều tuổi. Cho đến giờ, hễ cô ấy có món gì ngon là cũng đem cho tôi. Cái đó tôi thấy là phải là người hiểu biết, phải là người có lòng lắm mới làm được, nhỉ?”.

Danh ca Thái Thanh – người mẹ hiền của các con

Trước, trong và sau ly hôn, danh ca Thái Thanh chưa bao giờ sao nhãng việc chăm sóc 5 người con của mình. Năm 4 tuổi, Lê Đại – con trai út của bà bị ốm, được tổ chức Terre Des Hommes đưa qua nước Ý chữa trị 3 năm liền. Năm 1971, Lê Đại về nước (khi đó 7 tuổi). 

Sau đó, Thái Thanh và các con sang Mỹ định cư. Bà đã phải học lái xe dù chẳng thích thú gì. Bà cố gắng sắp xếp lịch trình hằng ngày để có thể đưa đón con đi học. Sau 2 năm học tại College Golden West, Lê Đại đã được vào đại học Long Beach. Sự kiên trì và nhẫn lại của Thái Thanh đã giúp con trai Lê Đại (nay là Michael Đại Lê) tự tin hơn, yêu đời hơn. Lê Đại tốt nghiệp đại học năm 1996. Sau này thành danh, Lê Đại đều xem mẹ là mẫu phụ nữ chuẩn mực nhất.

Thái Thanh vô cùng vất vả trong việc chăm sóc con cái. Khi cô bé Thanh Loan sang Mỹ thì vướng bệnh trầm cảm. Suốt thời gian dài con mắc bệnh, bà cố gắng dìu dắt con, đi làm những việc thiện nguyện, mong con tìm được niềm vui trong cuộc sống. Khi bệnh tình con trở nặng, bà đành nghe theo bác sĩ và các bạn đồng cảnh ngộ đưa con vào bệnh viện chữa trị. Vai trò làm mẹ của cô con gái bị bệnh nặng tâm lý đòi hỏi ở Thái Thanh một thứ nghị lực bằng “thép cứng” cùng sự kiên trì lớn lao.

Một mình danh ca Thái Thanh vừa làm mẹ vừa làm cha. Khi dịu dàng, lúc nghiêm khắc. Thái Thanh chỉ mong các con có được căn bản vững chắc về văn hóa và đạo đức. Dù các con có giọng ca thiên phú, nhất là Ý Lan và Quỳnh Hương, nhưng khi Ý Lan còn nhỏ, Thái Thanh nhất quyết không cho con theo nghề ca hát. Bà buộc con phải học hành như bao người. Nhưng dường như là số phận, sau này Ý Lan đi làm, lấy chồng mới bước vào nghiệp ca hát. 

Với Ý Lan, mẹ là thần tượng trong cuộc sống cũng như âm nhạc: “Mẹ tôi là một người đàn bà tình cảm và rất can đảm. Suốt thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành, hình ảnh của mẹ Thái Thanh âu yếm, chăm sóc và yêu thương các con đã ảnh hưởng đến tôi rất nhiều khi tôi làm mẹ. Tình cảm thiêng liêng của mẹ dành cho tôi là niềm hạnh phúc và cả sự may mắn vô bờ bến”.