CA KHÚC “AI NHỚ CHĂNG AI”

• Tên các khúc: Ai nhớ chăng ai

• Nhạc sĩ: Hoàng Thi Thơ

• Năm phát thành: giữa thập niên 1950

• Ca sĩ trình bày tiêu biểu: Hoàng Oanh, Duy Khánh

Hoàn cảnh ra đời ca khúc “Ai nhớ chăng ai” của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ

Một số tài liệu kể lại rằng, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ viết ca khúc “Ai nhớ chăng ai” vào khoảng giữa thập niên 1950 kể về mối tình một thời trai trẻ với những hạnh phúc, thương nhớ và cả những vấn vương, khắc khoải trong tâm hồn.

Năm 1945, ở tuổi 16, chàng trai trẻ Hoàng Thi Thơ bỏ học trường Khải Định Huế để tham gia vào quân đoàn văn nghệ Quảng Trị. Năm 1948, ông ra liên khu 4 để làm công tác tuyên truyền cho Mặt trận Việt Minh và làm phóng viên – biên tập viên cho tờ báo Cứu Quốc. Cũng tại đây, ông theo học trường Huỳnh Thúc Kháng ở Hà Tĩnh để hoàn thành chương trình phổ thông đang còn dang dở. Cùng học với Hoàng Thi Thơ khi ấy có một bạn học nữ cùng quê tên Trương Tân Nhân. Cặp trai tài gái sắc phải lòng nhau, mối tình ngày càng sâu đậm thì họ lại lạc mới nhau vì thời cuộc.

Vào thời điểm đất nước bị chia cắt hai miền Nam – Bắc, cũng là lúc cặp tình nhân phải chia xa. Hoàng Thi Thơ vào Sài Gòn lập nghiệp theo con đường âm nhạc, bỏ lại người yêu và chính ông cũng không biết rằng mình đã bỏ cả đứa con nhỏ đang thành hình chỉ được vài tháng.

Thời gian sau đó, Hoàng Thi Thơ trở thành một trong những nhạc sĩ nổi tiếng nhất tại miền Nam, còn Tân Nhân bên kia vĩ tuyến cũng trở thành ca sĩ huyền thoại của dòng nhạc đỏ.

Năm 1955, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ cho ra đời cuốn hướng dẫn sáng tác tân nhạc đầu tiên của Việt Nam mang tựa “Để sáng tác một bài nhạc phổ thông”. Để bày tỏ nỗi niềm thương nhớ đến người xưa, ông đã viết lời đề tặng ở cuốn sách nổi tiếng này như sau: “Thân yêu gửi Tân Nhân”. Dòng chữ này được đặt ngay bên dưới lời kính tượng đến Phụ – Mẫu – Anh.

Dòng đời xô đẩy, ai rồi cũng có cuộc sống riêng của mình. Năm 1975, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ cưới vợ là nữ ca sĩ Thúy Nga, nhưng không vì thế mà ông nguôi ngoai nỗi nhớ về mối tình một thời ở bên kia vĩ tuyến. Một trong những ca khúc đầu tiên trong sự nghiệp sáng tác của Hoàng Thi Thơ là “Ai nhớ chăng ai” được viết vào khoảng giữa thập niên 1950, bài hát đã nhắc nhớ về rất nhiều kỷ niệm giữa ông và mối tình đầu/

Bài hát “Ai nhớ chăng ai” của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ được rất nhiều ca sĩ thể hiện, nhưng được yêu thích nhất là qua giọng ca của Hoàng Oanh và Duy Khánh, tiếng hát của hai danh ca kỳ cựu này đã mang đến cho người nghe nhạc xúc xót xa, rung cảm từ tận đáy lòng.

Đôi lời bình phẩm ca khúc “Ai nhớ chăng ai” của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ

Ai nhớ chăng ai

Ai nhớ chăng những chiều

Có người em gái qua bên thềm

Tiếng hò xao xuyến trăng đầu ghềnh

Nhạc rừng nghe buồn mông mênh

Và ngàn tia lửa ấm chơi vơi dưới trăng êm đềm.

“Ai nhớ chăng ai” là cụm từ được nhạc sĩ lặp đi lặp lại rất nhiều lần trong bài, vừa nhắc nhở về khoảng thời gian mặn nồng thời niên thiếu, vừa là nỗi nhớ chảy dài theo năm tháng cuộc đời. Hình ảnh “người em gái” yêu thương hiện về trong nỗi nhớ với những kỷ niệm lãng mạn bên nhau. Trong đêm trăng ấy, tiếng hò dịu ngọt của em đã khiến trái tim anh xao xuyến, khu rừng vắng cũng trở nên rộn ràng, ấm áp hơn khi có em bên cạnh.

Ai nhớ chăng ai

Ai nhớ chăng những ngày

Những ngày rau cháo với dưa cà

Quê nghèo vui sống trong mặn mà

Đời vang lên ngàn câu ca

Mà tình thấy càng bao la

Ngàn lòng như chan hòa.

Ngày ấy nơi quê nghèo chỉ có rau cháo với dưa cà đơn giản nhưng ấm lòng, tình nghĩa vô cùng. Cuộc sống tuy nghèo khó nhưng vẫn thấy yêu đời vì tình người nơi thôn nghèo luôn chan chứa, bao la.

Ai nhớ chăng ai

Ai nhớ chăng những chiều

Những chiều gặp gỡ nhau trên cầu

Nước trời xanh ngắt in một màu

Lặng nhìn nhau hồi lâu lâu

Và tình ta càng ăn sâu

Sâu mối duyên ban đầu.

Tình yêu chân thành đến từ những điều đơn giản, những buổi gặp nhau thẹn thùng  khiến con tim loạn nhịp. Những giây phút lặng nhìn nhau dưới bầu trời xanh, anh lặng người say đắm nhìn em, càng nhìn lại càng khắc sâu bóng hình em. Để rồi giờ đây những kỷ niệm ấy hiện về, vấn vương, dày vò anh trong nỗi nhớ khôn nguôi.

Ai nhớ chăng ai

Ai nhớ chăng hôm nào

Hôm nào mưa rớt trên sông dài

Trên dòng em tiễn anh một chiều

Chiều chia ly còn chưa phai

Trời buồn khóc giùm duyên ai

Giọt lệ tuôn ngắn dài

Niềm vui bên em chưa được bao lâu thì đôi mình phải xa cách, vào một chiều mưa nọ em tiễn chân anh. Vì thời cuộc đôi mình phải xa nhau, nhưng em biết mà, chúng ta xa nhau đâu phải vì cạn tình cạn nghĩa mà xa nhau là do nghĩa lớn của đời trai. Bên sông dài mình nói lời ly biệt, giọt lệ tuôn ngắn dài trên má… anh quặn lòng nhưng phải bước ra đi.

Nhớ vô vàn, nhớ muôn ngàn

Ngàn đời tôi còn nhớ

Ngàn đời tôi nào quên

Quên quên sau bao nhiêu phút xa xưa êm đềm.

Nhớ vô vàn, nhớ muôn ngàn

Ngàn đời tôi còn nhớ

Ngàn đời tôi nào quên

Bao nhiêu con người dừng chân trên bến tâm hồn.

Cứ ngỡ thời gian sẽ làm nguôi ngoai nỗi nhớ em, nào ngờ theo năm tháng, nỗi nhớ thương ngày một tăng thêm. Cả cuộc đời để nhớ về hình bóng bên người lúc tuổi xuân thì, nhớ về những kỷ niệm đẹp nơi quê nghèo, nhớ những giây phút êm đềm sánh bước bên em. Những ký ức ấy luôn in sâu vào trong trái tim khối óc, muôn ngàn điều muốn được bày tỏ cùng em… nhưng biết đến bao giờ mới được.