Thiếu tướng Nguyễn Xuân Thủy từng là hiệu trưởng Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, đào tạo nhiều thế hệ nghệ sĩ quân đội. Hiện ông là Phó Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị, Quân đội nhân dân Việt Nam.
Xuất phát từ món quà tuổi thơ
Sinh ra tại mảnh đất đầy nắng gió Đức Yên (thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ), nhạc sĩ Nguyễn Xuân Thủy lớn lên trong gia đình không có truyền thống nghệ thuật. Cha ông là giáo viên dạy Hóa, mẹ là giáo viên dạy Văn. Nhưng ít ai biết rằng chính cha nhạc sĩ Nguyễn Xuân Thủy là người đặt những viên gạch đầu tiên để “nghệ sĩ áo lính” xây dựng tình yêu lớn lao dành cho âm nhạc.
Trong một lần đi công tác nước ngoài, cha ông mang về một chiếc máy quay đĩa. Mỗi khi học tốt và ngoan ngoãn, Nguyễn Xuân Thủy được cha mở một đĩa nhạc làm phần thưởng. “Có lẽ vì thế mà âm nhạc đến với tôi rất tự nhiên. Nó như món quà mà cha dành tặng”, nhạc sĩ hồi tưởng.
Năm 10 tuổi, trong lần ra Hà Nội chơi tại nhà nhạc sĩ Văn Ký, cậu bé Nguyễn Xuân Thủy bị cuốn hút bởi âm thanh của cây đàn mandolin. Khi bộc lộ năng khiếu, ông được mẹ gửi lại nhà nhạc sĩ vài tháng để học đàn và học văn hóa. Trở về, Nguyễn Xuân Thủy tích cực tham gia các hoạt động tại Nhà văn hóa thiếu nhi Ten-lơ-man (nay là Nhà văn hóa thiếu nhi Việt Đức) để ươm mầm niềm đam mê nghệ thuật.
Năm 1983, ở tuổi 13, Nguyễn Xuân Thủy nhập ngũ, trở thành thiếu sinh quân và theo học chuyên ngành Violin tại Trường Nghệ thuật Quân đội (nay là Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội). Những năm tháng học tập và rèn luyện trong môi trường quân đội định hình phong cách và tinh thần của một “nghệ sĩ áo lính”. Đến năm 20 tuổi, ông về công tác tại Đoàn Văn công Quân khu 4 và sau đó được cử đi học sáng tác tại Nhạc viện (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam).
Giảng dạy là nghề, sáng tác là nghiệp
Sau khi tốt nghiệp Nhạc viện, nhạc sĩ Xuân Thủy trở về Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội và bắt đầu sự nghiệp giảng dạy từ năm 2001. Suốt hơn 2 thập kỷ gắn bó với nghề, nhạc sĩ Xuân Thủy không chỉ đào tạo thành công nhiều thế hệ học trò mà còn truyền ngọn lửa đam mê nghề nghiệp đến đàn em. Nhiều học viên của ông đã gặt hái được những thành công lớn, tiếp tục phát triển sự nghiệp âm nhạc và nghệ thuật.
Nhạc sĩ Xuân Thủy từng chia sẻ rằng điều khiến ông trăn trở nhất trong công tác giảng dạy là làm thế nào để giúp học viên phát huy tối đa khả năng của mình. Theo ông, mỗi học viên đều có thế mạnh riêng và điều quan trọng là cần phát hiện sớm những điểm mạnh đó.
Bên cạnh sự nghiệp giảng dạy, NGƯT Nguyễn Xuân Thủy còn miệt mài theo đuổi con đường sáng tác suốt hơn 30 năm qua. Ông không coi việc giảng dạy và sáng tác là 2 công việc tách biệt mà ngược lại, bổ trợ lẫn nhau.
Trên hành trình lao động nghệ thuật và công tác đào tạo, nhạc sĩ Nguyễn Xuân Thủy luôn tận tâm và nghiêm khắc với nghề. Khoác màu áo lính hơn 40 năm, ông đã để lại dấu ấn đặc biệt với những tác phẩm về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng.
Những tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của NGƯT Nguyễn Xuân Thủy có thể kể đến như: Đôi miền sông quê, Nhớ Bác, Mây à! Mây ơi!. Đặc biệt, trong đợt mưa lũ lịch sử, ông sáng tác ca khúc Dậy về thôi đồng đội ơi tưởng niệm 13 cán bộ, chiến sĩ hy sinh tại Rào Trăng, để lại niềm xúc động sâu sắc trong lòng công chúng.
Ca khúc “Về Hà Tĩnh người ơi” – sáng tác của nhạc sĩ Xuân Thủy:
Ngọc Hà (tổng hợp)
Ảnh: Tư liệu)
